Kỳ 1: Điểm mặt dự án “rùa”
Có dự án sau khởi công lại… dậm chân tại chỗ. Thậm chí có tuyến cao tốc vốn đầu tư lên đến hàng tỷ USD, nhà tài trợ đang “dọa” cắt vốn…
 | | Nhiều tuyến cao tốc sử dụng vốn nước ngoài chậm tiến độ |
Nhà tài trợ “ngại” vì tốc độ chậm
Bà Victoria Kwakwa - Giám đốc Ngân hàng Thế giới (WB) tại Việt Nam cương trực nói trong một buổi làm việc với Bộ GTVT: “Hạ tầng giao thông là lĩnh vực ưu tiên hàng đầu của WB tại Việt Nam, với hơn 20% tổng số vốn tài trợ. Tuy nhiên, điều đáng buồn là dù đứng ở tốp đầu về tổng số vốn nhưng hạ tầng liên lạc lại luôn ở nhóm cuối về giải ngân. Hầu hết các dự án đều không đạt tiến độ giải ngân, tiến độ dự án như cam kết, điều này ảnh hưởng nhiều đến hiệu quả đầu tư”.
Ông Mutsuya Mori - Trưởng đại diện JICA tại Việt Nam - một trong những đối tác tài trợ vốn ODA liên lạc rất lớn cũng cho biết dù Bộ GTVT đã vô cùng quan hoài và có nhiều giải pháp nhưng gần như tuốt 20 dự án liên lạc đang dùng vốn của JICA đều giải ngân chậm. “Dự kiến con số giải ngân trong tài khóa 2013 lên tới 115 tỷ yên, tuy nhiên 3 tháng qua chỉ thực hiện được 10%, tương đương 12 tỷ yên” - ông Mutsuya Mori khẳng định.
Khởi công xong…đâu lại hoàn đấy
Ngoài một số dự án đã trở thành hiện tượng về tiến độ như đường đai 3 giai đoạn 2, có gói thầu về đích trước tới 15 tháng, QL3 mới Hà Nội - Thái Nguyên thông xe gói thầu đầu tiên đúng cam kết…, hồ hết các dự án dùng vốn nước ngoài đang khai triển đều chưa đạt được tiến độ đúng kế hoạch. Đáng kể nhất trong đó là các tuyến cao tốc lớn. Dự án Đà Nẵng - Quảng Ngãi dù đã chính thức khởi công từ 19/5 nhưng theo ghi nhận của PVBáo liên lạc, cho đến nay đã hơn 2 tháng vẫn “dậm chân tại chỗ”.
Mặt bằng gói thầu trước nhất của dự án là cầu Kỳ Lam theo các nhà thầu không hề vướng. Vốn ODA của JICA cho xây lắp cũng không thiếu, nhưng không hiểu sao chủ đầu tư làm lễ xong rồi… để đó. Lý giải về sự chậm trễ này, ông Mai Tuấn Anh - Tổng giám đốc Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc VN (VEC) cho rằng, đơn vị đang còn phải hoàn tất các thủ tục chuẩn bị và làm đường công vụ vào công trường. Theo quy định, sau 3 tháng kể từ ngày khởi công mới làm được vì còn phải làm tiếp bản vẽ thi công. Ngoại giả, có nhiều việc phải trình tư vấn nước ngoài cho phép nên chưa thi công được.
Trong khi đó, theo các nhà thầu, tuốt đều huy động máy móc, thiết bị đến công trường để vào việc ngay nhưng rồi “nằm chờ” hơn 2 tháng vẫn chưa có việc. Nhiều khả năng phải vài tháng nữa mới khoan được mũi khoan trước nhất của cầu Kỳ Lam. Giả dụ vậy, tiến độ của dự án cao tốc trung tâm qua miền Trung sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
“Dọa” rút vốn dự án tỷ đô
Một dự án đường cao tốc rất lớn khác cũng do VEC làm chủ đầu tư là Bến Lức - Long Thành dù chưa triển khai thi công nhưng công tác chuẩn bị rất chậm chạp, đã nhiều lần lùi hạn khởi công và còn đang gặp nhiều vướng mắc. Đáng chú ý là nhà tài trợ chính - Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) đã đánh tiếng “dọa” sẽ rút vốn, không tiếp kiến tài trợ khoản vay cho dự án nếu không đẩy nhanh tiến độ và phía Việt Nam không cam kết đủ vốn đối ứng cho dự án.
Là tuyến cao tốc có tổng mức đầu tư rất lớn, lên đến 1,6 tỷ USD và nhận được sự quan tâm đặc biệt của Bộ GTVT và người dân cả nước, tuy nhiên trong suốt thời gian qua, dự án đã nhiều lần phải hoãn kế hoạch khởi công. Không rõ, với những vướng mắc trên, dự án cao tốc trọng điểm của khu vực phía Nam có kịp khởi công trong năm 2013 như cam kết của VEC?
Đức Thắng
| 